dioksin nedir?

Dioksin büyük bir grup kimyasal bileşiğin adıdır. Benzer yapıya sahip bir grup kimyasalın bir araya gelmesi ile oluşmuştur. Bu bileşikler hidrojen, karbon, oksijen ve klor atomlarından oluşmaktadır. Zararlı bir maddedir. Yapılan araştırmalar sonucu plastiklerin sıcak su veya ısıyla temas etmesi sonucu dioksin üretildiği ifade edilir. Dioksin çok zararlı kanserojen maddedir. Birçok fast food şirketi bu nedenle plastik kullanımından vazgeçmiştir. Bunun yerine kağıt bardak kullanımına geçilmiştir. Fakat ülkemizde kanunlarda bir boşluk bulunmaktadır. Gelişmiş ülkelerde plastiklerin yiyeceklerle birlikte kullanılması yasakken ülkemizde böyle bir yasak mevcut değildir. Bu da durumun ne kadar vahim olduğunu gözler önüne sermektedir.

Dioksinin zararlı olmasının en büyük nedenlerinden biri de bir kere bedene girdikten sonra bir daha dışarı atılamaz olmasıdır. Yağ dokuda birikir ve hayat boyu orada kalir. Doğum yapmamış kadınlarda meme kanseri görülmesinin nedenlerinden biridir. Hamile kadınlar emzirme ile birlikte farkında olmaksızın göğüslerinde birikmiş olan dioksini bebeklerine aktarmış olurlar. Bu şekilde bebek daha doğar doğmaz dioksin ile tanışmış olur.

Dioksin Zehirlenmesi Nedir?

Dioksin zehirlenmesi dioksine bağlı bir zehirlenme türüdür. Kansere, ağır karaciğer hasarlarına, kısırlığa ve hatta ölüme neden olabilir. Ağır dozda alınan dioksinin ölümlere yol açtığı bilinmektedir. Ukrayna muhalefet lideri Victor Yuşçenko dioksin zehirlenmesi sonucu klorakne denilen bir hastalığa sahip olmuştur. Bu bir cilt bozukluğu hastalığıdır.

Dioksin kozmetik sektöründe de kullanılmaktadır. Bunun dışında ilaç sanayinde, deterjanlarda da dioksin bulunabilir. Köpürme özelliğinden dolayı kullanılan bir kimyasaldır. Köpürme özelliği olan temizleyicilerde, şampuanlarda, duş jellerinde ve sıvı sabunlarda kullanılabilir. Dioksin ambalaj üzerinde PEG, oksinol, nonoksinol, polisorbat60, polisorbat80, polietilen glikol, polietilen, polioksietilen gibi ifadelerle yer alabilmektedir. Dioksin bu kimyasallarda bulunmaktadır.

Ayrıca triklosan antibakteriyel sabunlarda, deodorantlarda, diş macunlarında ve duş jellerinde kullanılabilmektedir. Triklosan suda bulunan klorla reaksiyona girmesi sonucu, kanserojen olan kloroform ve dioksin e dönüşebilmektedir. Dioksin organik bileşenlerin yanmasıyla da oluşabilmektedir. Yakma fırınlarında oluşabilmektedir ve yakma fırınlarda yeterli yanma olmadığı ortamlarda oluşur ve yakınında bulunanlar dioksin zehirlenmesine mağruz kalırlar. Dioksin zararlarını ve etkisini anlatabilmek için örnek verecek olursak; Almanya'da fırınlarda yakın yerlerde otlayan ineklerde dioksin zehirlenmesi olmuştur. Dioksin suda çözünmez yağda çözündüğünden vücuttan dışar atılamaz ve kolayca vücutta depolanır. Dioksine mağruz halan inek sütünde de dioksin bulunabilmektedir.

Dioksin kirliliği olan ortamlardaki yemlerde de dioksin bulunabilecektir. Yemden hayvana, hayvanlardan da sütüne, yumurtasına aktarımı devam edebilmektedir. Bu şekilde de besin zinciri yoluyla dioksinin aktarımı söz konusudur.

Dioksinin en kötü özellikleri vücutta biyolojik olarak birikmeleridir. Bir kere girdikleri zaman bir daha çıkmazlar. Bu da nesilden nesile aktarıma neden olabilir. Vücutta birikim yaparak kansere neden olabilirler. Dioksinin diğer zararları arasında bağışıklık sistemine zarar verdiği gösterilir. Aynı zamanda kanser riskini arttırır. Kısırlık, çocuk gelişiminde bozukluklar gibi sorunlara yol açabilir. Aynı zamanda bağışıklık sistemine ciddi zararlar verdiği söylenir.

Dioksin, endüstriyel üretim sırasında istenmeyen madde olarak açığa çıkmıştır. Özellikle son kırk sene içinde plastik malzemelerin, organik klorlu pestisitlerin kullanımındaki artma, bir çok çevresel sorunlarla birlikte, dioksin probleminin de ortaya çıkmasına vesile olmuştur.